Welkom! Je bent uitgekomen op de nieuwe website van Voedingsgeneeskunde. De reguliere website is sterk verouderd en is aan vernieuwing toe. Surf gerust rond, de website is nog niet compleet en volop in ontwikkeling.
‘Vroeger was ik van ’s ochtends vroeg tot ’s avonds laat actief. Ik ging soms uit tot in de kleine uurtjes. Nu heb ik mijn rust nodig en lig ik regelmatig al om tien uur op bed.’ Het is een uitspraak die je wel vaker hoort. Meestal zijn het mensen boven de veertig die dit verzuchten alsof het om iets opmerkelijks gaat. Maar het is nu eenmaal een bekend fenomeen dat we in onze latere jaren niet meer zo vitaal zijn als toen we nog jong waren.
Dat heeft met verschillende factoren te maken zoals leefstijl, omgeving en wat voor werk iemand doet. Als we het biochemisch bekijken, blijkt dat het voor het lichaam steeds moeilijker wordt om de vetoplosbare, vitamine-achtige voedingsstof ubiquinol te produceren naarmate we ouder worden. Dat merken we aan ons energieniveau en zien we aan ons uiterlijk.
Ubiquinol is een ander woord voor het bekendere co-enzym Q10. Dat komt in ons lichaam voor in twee vormen: ubiquinon en ubiquinol. Daarvan is de laatste de actieve vorm die van cruciaal belang voor de functie van de mitochondriën, met name bij de productie van cellulaire energie. Daarnaast is de antioxidant-activiteit ervan groter dan vitamine E en C, die op zich ook heel belangrijke antioxidanten zijn. Iemand met een normale of hoge ubiquinolspiegel beschikt over voldoende of veel energie en de verschillende fysiologische processen in het lichaam zijn goed beschermd. Met andere woorden: ubiquinol is nauw verbonden met de mitochondriale biogenese en levensduur. Bovendien beschermt ubiquinol als krachtige antioxidant de cellen tegen oxidatieve stress doordat het schadelijke vrije radicalen neutraliseert. Alle reden om de functies van ubiquinol mee te nemen in de orthomoleculaire en natuurgeneeskundige praktijk en cliënten ermee te ondersteunen.
Met uitzondering van de rode bloedcellen, komt ubiquinol in vrijwel elke menselijke lichaamscel voor en fungeert daar als membraanstabilisator en cofactor voor de productie van adenosinetrifosfaat (ATP). Het is de enige endogeen gesynthetiseerde lipide-oplosbare antioxidant in menselijke cellen. Als vrijeradicalenvanger beschermt ubiquinol membraanfosfolipiden tegen peroxidatie. Daarbij behoedt het ook het mitochondriaal DNA en membraaneiwitten tegen oxidatieve schade door vrije radicalen. Functies die bepalend zijn voor de vitaliteit van alle menselijke weefsels en organen. Dat maakt dat ubiquinol een essentiële stof is gedurende ons leven. Naar schatting gebruikt een gemiddelde cel 10 miljard eenheden ATP. Dat komt neer op 40 kilogram ATP dat het lichaam elke dag gebruikt. Daarvan produceren de mitochondriën ongeveer negentig procent van de biochemische energie die cellen nodig hebben om te leven. Bedenk daarbij dat de mitochondriën continu moeten functioneren om de grote hoeveelheden ATP te produceren die nodig zijn om in leven te blijven. Onderzoek toont aan welke grote gevolgen het heeft als de hoeveelheid ubiquinol in het lichaam uitgeput raakt. De negatieve impact is aanzienlijk: op metabolische regulatie, hersenfuncties, immuunsysteem en ontstekingsgevoeligheid.
Een ubiquinol-tekort heeft dan ook een sterke link met leeftijdsgebonden aandoeningen. Dat heeft alles te maken met ons genetisch materiaal: de telomeren van onze chromosomen worden geleidelijk aan korter. Daardoor verouderen cellen en ontstaat apoptose, de geprogrammeerde celdood in meercellige organismen. Dat draagt bij aan het algehele verouderingsproces en leeftijdsgebonden ziekten. Een recente klinische studie heeft het positieve effect laten zien van ubiquinolsuppletie op de gemiddelde telomeerlengte. Het onderzoek bestond uit een studie onder gezonde personen zonder medische voorgeschiedenis. Zij namen gedurende zes maanden nutraceutische supplementen met vitaminen, plantaardige oliën, probiotica en 50 mg ubiquinol. Resultaten toonden aan dat de telomeerlengte van hun leukocyten significant was toegenomen.
Behalve als gevolg van ouder worden, neemt de hoeveelheid ubiquinol in het lichaam ook af door langdurige stress, een ongezonde leefstijl, dieet of omgevingsfactoren. Daarnaast vermindert met de jaren het vermogen van ons lichaam om ubiquinon om te zetten in ubiquinol. De productie van ubiquinol begint al af te nemen na het twintigste levensjaar. Op tachtigjarige leeftijd is de concentratie ubiquinol in het hart met ongeveer de helft afgenomen. Maar er zijn nog andere factoren die ubiquinolniveaus verlagen. Denk daarbij aan ziekten als diabetes type 2, verminderde immuniteit en cardiovasculaire, neurologische en leverziekten. Co-enzym Q10 en ubiquinol worden soms ingezet als aanvullende therapie bij hartfalen. Ook medicijngebruik kan de hoeveelheid ubiquinol verminderen, dat geldt met name voor cholesterolverlagende medicijnen. Deze statines verlagen het cholesterolgehalte door het enzym HMGCoA-reductase te remmen dat cholesterol produceert. Echter, dit enzym is ook nodig voor de productie van ubiquinol. Bijwerkingen zijn dan vermoeidheid en spierpijn die het gevolg kunnen zijn van ubiquinol-uitputting. Onderzoeken hebben aangetoond dat in die gevallen orale suppletie van ubiquinol effectief de serumspiegels kan verhogen en een aantal van de schadelijke effecten teniet kan doen.
Suppletie met ubiquinol kan eveneens een gunstige invloed hebben op menopauzale symptomen. Begin 2024 werd in Frankrijk een onderzoek uitgevoerd onder tweehonderd vrouwelijke deelnemers in de leeftijd van 45 tot 55 jaar die ongemakken ervaarden als gevolg van de menopauze. Binnen dertig dagen na suppletie met ubiquinol gaf 80% van de deelnemers verlichting van hun symptomen aan. Zo was hun stemming verbeterd, voelden ze zich emotioneel stabieler, hadden ze minder stress, een verminderde overgevoeligheid en was hun prikkelbaarheid afgenomen. Bovendien meldde 70% een verbeterde slaapkwaliteit en minder spierpijn. Menopauzale klachten kunnen lang aanhouden, dat verschilt per vrouw. Maar als je bedenkt dat de tijd vanaf de menopauze gemiddeld een derde van het leven beslaat, is het voor vrouwen erg zinvol de hoogte van hun ubiquinolniveau te bewaken.
Als de leeftijd vordert, nemen ook de elasticiteit en de veerkracht van de huid af. Dat komt omdat het voor het lichaam steeds moeilijker wordt om adequaat de eiwitten te produceren die de huid structuur en stevigheid geven. Dat zijn collageen en elastine. Het gevolg is dat de huid slapper wordt en rimpels ontstaan. Ubiquinol is de enige intracellulaire vorm van CoQ10 die dankzij de antioxiderende activiteit deze processen vertraagt. Het verhoogt de celenergie in de huidcellen en herstelt daarmee de schade. Daarnaast stimuleert het de productie van de twee soorten eiwitten.
Al deze eigenschappen maken dat ubiquinol behoort tot echte anti-agingsuppletie: het ondersteunt de fysiologische processen op een sterk positieve manier, werkt gunstig uit op het immuunsysteem dankzij de antioxiderende eigenschappen en is een aandachtspunt is bij onder andere ouderdomsgerelateerde aandoeningen. Samengevat is ubiquinol de actieve en goed absorberende vorm van co-enzym Q10 die efficiënt werkt op cellulair niveau als vrije-radicalenvanger en krachtig antioxidant. Ons lichaam produceert het zelf, maar de hoeveelheid neemt in de loop der jaren wel aanzienlijk af.
