Welkom! Je bent uitgekomen op de nieuwe website van Voedingsgeneeskunde. De reguliere website is sterk verouderd en is aan vernieuwing toe. Je zult steeds vaker worden doorverwezen vanuit een podcastaflevering of de nieuwsbrief naar deze nieuwe website. Surf gerust rond, de website is nog volop in ontwikkeling.
De zoektocht naar gezonde suikervervangers krijgt steeds meer aandacht. Een relatief nieuwe speler in dit veld is allulose. Deze zeldzame suiker wint snel aan populariteit, vooral door zijn natuurlijke oorsprong, lage caloriegehalte en minimale impact op de bloedsuikerspiegel. Klinkt veelbelovend, maar hoe zit het echt?
Allulose, ook wel D-psicose genoemd, is een monosacharide die van nature in kleine hoeveelheden voorkomt in vruchten zoals vijgen en rozijnen. Hoewel de zoetkracht ongeveer 70% van die van tafelsuiker bedraagt, lijkt de smaak en textuur van allulose sterk op die van suiker. Het heeft bovendien geen bittere nasmaak, zoals sommige kunstmatige zoetstoffen wel kunnen hebben. In tegenstelling tot reguliere suiker bevat allulose veel minder calorieën, namelijk slechts 0,2 tot 0,4 calorieën per gram in plaats van de 4 calorieën per gram die tafelsuiker levert.
Allulose is in verschillende landen goedgekeurd voor menselijke consumptie en heeft de status 'Generally Recognized As Safe' (GRAS). In de Verenigde Staten is het bijvoorbeeld goedgekeurd door de Food and Drug Administration (FDA). Bijzonder is dat het niet vermeld hoeft te worden bij 'totale suikers' of bij 'toegevoegde suikers' en ook niet bij 'kunstmatige zoetstoffen'. Fabrikanten kunnen dus onbeperkt allulose toevoegen en de producten mierzoet maken. In de Europese Unie is goedkeuring nog in afwachting.
Wat allulose bijzonder maakt, is dat het nauwelijks invloed heeft op de bloedsuiker- en insulineniveaus. Voor mensen met diabetes of insulineresistentie biedt dit een duidelijk voordeel. Studies hebben aangetoond dat allulose mogelijk positieve effecten heeft op de stofwisseling, zoals verbeterde insulinegevoeligheid en verminderde vetopslag in de lever.1
Allulose kun je op dezelfde manier gebruiken als tafelsuiker en is geschikt voor een verscheidenheid aan toepassingen, waaronder bakken, koken en het zoeten van dranken. Het heeft vergelijkbare eigenschappen als suiker bij het karamelliseren en behoudt zijn zoetheid bij verhitting, wat het ideaal maakt voor recepten waar suikerachtige textuur of karamellisatie belangrijk is. Vanwege het lage caloriegehalte en de minimale impact op de bloedsuikerspiegel is allulose populair geworden in ketogene en koolhydraatarme diëten.
Het lichaam kan allulose slechts gedeeltelijk absorberen, met een opnamepercentage van ongeveer 50 tot 70%. Het niet-geabsorbeerde deel bereikt de dikke darm, waar darmbacteriën het als fermentatiebron gebruiken met gasproductie als gevolg. Dit kan, vooral bij hogere doses, leiden tot milde spijsverteringsproblemen zoals winderigheid of een opgeblazen gevoel. Daarnaast is het belangrijk om te benadrukken dat het gebruik van allulose (en andere zoetstoffen) niet bijdraagt aan gedragsverandering, zoals het afleren van een voorkeur voor zoet.
Bovendien zijn er zorgen over de mogelijke invloed van allulose op de darmmicrobiota.2 Uit in-vitrostudies blijkt dat bepaalde schadelijke bacteriën, zoals Klebsiella pneumoniae, allulose kunnen gebruiken als voedingsbron. Hoewel de langetermijneffecten hiervan nog niet volledig zijn onderzocht, blijft het een aandachtspunt, vooral bij mensen die vatbaar zijn voor infecties of problemen hebben met hun darmgezondheid.
Het onderzoek naar allulose is nog gaande. Studies bij dieren hebben positieve resultaten laten zien, zoals verminderde gewichtstoename, verbeterde insulinegevoeligheid en betere glucoseregulatie. Toch is aanvullend onderzoek bij mensen nodig om deze bevindingen te bevestigen en om de veiligheid van langdurig gebruik volledig te evalueren. Ook gaat er in onderzoek aandacht uit naar de invloed van allulose op het stimuleren van hormonen zoals GLP-1, die een rol spelen bij verzadiging en gewichtsbeheer.
Allulose biedt een veelbelovend alternatief voor suiker. Het is vooral geschikt voor mensen die hun suikerinname willen verminderen, zoals degenen met diabetes of die gewicht willen verliezen. Echter, het gebruik draagt niet bij aan gedragsverandering. Hoewel er nog onzekerheden zijn over de langetermijneffecten en mogelijke invloed op de darmgezondheid, lijken de risico's bij matige consumptie laag. Gezondheidsprofessionals zouden allulose kunnen overwegen als een veilige suikervervanger. Maar dan moet de EFSA, de Europese voedselveiligheidsautoriteit, het wel eerst goedkeuren als novel food en dat is een langdurig proces.
